Het Koninklijk Legermuseum beheert een bijna encyclopedische collectie negentiende-eeuwse militaire portretten. Hoewel ze op eeuwenoude tradities gestoeld zijn én sterk op artistieke en militaire conventies berusten, geven de portretten toch vaak blijk van een verrassende veelzijdigheid.

Het prille Belgische leger deed in de buurlanden inspiratie op: uniformen werden gekopieerd en de eerste Belgische militairen hadden -voor zover het de hogere rangen betrof- vaak hun sporen verdiend in de Franse Grande Armée. En ook schilders keken naar de Franse schilderkunst. Heel wat beroemde negentiende-eeuwse kunstenaars, zoals Wiertz, Wappers of Navez beoefenden trouwens het militaire portretgenre.

Ondanks het feit dat het Belgische leger van 1830 in kranten als een “paradeleger” werd omschreven, hadden vele oudere -en hoge- militairen in hun lange staat van dienst beroemde veldslagen aan elkaar geregen. Voor de militair is echter niet alleen zijn sabel, geweer of kanon, maar ook zijn lichaam een wapen. In hun portretten verbergen de statige poses dan ook vaak stroeve lijven, want portrettisten maskeerden vakkundig de opgelopen kwetsuren.

Sommige elementen, zoals medailles, werpen licht op het imago dat door de militairen in hun portretten gecultiveerd wordt; ze documenteren ook wijzigingen of aanpassingen.

De stoïcijnse gelaatsuitdrukkingen verraden evenwel niets over de vaak genadeloze concurrentieslag om op de militaire ladder op te klimmen. Verhullend en/of onthullend? Het militaire portretgenre heeft meer te bieden heeft dan het oog ontwaart.